In de Ayurveda heeft ieder mens een unieke constitutie, opgebouwd uit Vata, Pitta en Kapha. Wat jij het beste kunt eten om in balans te blijven, hangt dus af van jouw dominante dosha. Je leest er over op deze pagina!
Wil je van theorie naar praktijk? ✨ Lees dan 'De kracht van het nu in de praktijk' - een klassieker, naar een bewust en gelukkig(er) leven.
Dosha’s en voeding: wat werkt voor jou?
Volgens de Ayurveda is voeding geen one-size-fits-all. Wat jou versterkt, kan iemand anders juist uit balans brengen. Daarom is het belangrijk om te eten op een manier die past bij jouw dosha-type – jouw natuurlijke energetische blauwdruk.
Elke dosha heeft haar eigen eigenschappen en bijbehorende voedingsbehoeften. Vata-types zijn luchtig en beweeglijk en hebben juist aardende voeding nodig. Pitta-types zijn vurig en scherp en moeten verkoelen. Kapha-types zijn traag en zwaar en hebben lichtheid nodig.
In dit artikel ontdek je per dosha:
- welke smaken en voedingsmiddelen je helpen in balans te blijven
- wat je beter kunt vermijden
- hoe je eenvoudig je maaltijden kunt afstemmen op jouw energie
Let op: je hoeft niet meteen alles aan te passen. Zie dit als een inspiratiebron. Jouw lijf weet wat klopt – Ayurveda helpt je herinneren.
Vata in balans – rust, warmte en stabiliteit
Vata bestaat uit de elementen lucht en ether. Het is de energie van beweging. Vata-types zijn creatief, snel, gevoelig en kunnen snel overprikkeld raken of last krijgen van een droge huid, kou of spijsverteringsproblemen.
Wat helpt Vata:
- warme, gekookte maaltijden (denk aan soepen, stoofpotjes, curry’s)
- voedzame oliën zoals ghee, sesamolie en olijfolie
- zoete, zoute en zure smaken
- rijst, havermout, wortelgroenten, avocado, bananen, dadels
- verwarmende kruiden: kaneel, venkel, kardemom
Wat Vata uit balans brengt:
- rauwkost, koude maaltijden en ijskoude dranken
- droge voeding zoals crackers, muesli en chips
- te veel cafeïne of suiker
- onregelmatig eten of maaltijden overslaan
Eettip voor Vata:
Begin de dag met warme havermout met gekookte peer, kaneel en een scheutje ghee. Eet regelmatig en maak van je maaltijden een rustmoment.
Pitta in balans – verkoeling, zachtheid en mildheid
Pitta bestaat uit de elementen vuur en een beetje water. Het is de energie van transformatie. Pitta-types zijn scherp, ambitieus, analytisch en kunnen snel oververhit raken – zowel fysiek als emotioneel.
Wat helpt Pitta:
- verkoelende voeding: komkommer, munt, koriander, kokoswater
- zoete, bittere en wrange smaken
- fruit zoals mango, perzik, watermeloen en bessen
- lichte granen zoals quinoa, basmatirijst, couscous
- zachte kruiden zoals venkel, koriander, kardemom
Wat Pitta uit balans brengt:
- pittig, zuur en gefrituurd eten
- alcohol, koffie en scherpe kruiden
- te veel rood vlees of tomaten
- stress-eten of eten tijdens multitasken
Eettip voor Pitta:
Maak een frisse salade met rijst, komkommer, munt, limoen en geroosterde zonnebloempitten. Vermijd scherpe sauzen of te veel olie.
Kapha in balans – lichtheid, pit en beweging
Kapha bestaat uit de elementen aarde en water. Het is de energie van stabiliteit. Kapha-types zijn rustig, liefdevol en zorgzaam, maar kunnen ook traag, vermoeid of emotioneel zwaar aanvoelen.
Wat helpt Kapha:
- lichte, droge en pittige maaltijden
- verwarmende kruiden: gember, peper, kurkuma, mosterdzaad
- veel groenten (rauw en gestoomd), peulvruchten en kruidenthee
- granen als gerst, boekweit en quinoa
- bitter en wrang als dominante smaken
Wat Kapha uit balans brengt:
- zuivel, vet en suikerrijke voeding
- grote porties en veel tussendoortjes
- te veel comfortfood zoals pasta, brood en koek
- koude maaltijden op donkere dagen
Eettip voor Kapha:
Start je dag met een kop warme citroen-gemberthee. Kies voor een kruidige linzensoep met veel groenten als lunch en sla het diner licht en vroeg af.
Luister naar je lijf (en naar de seizoenen)
Voeding per dosha is geen dieet, maar een uitnodiging tot afstemming. Je hoeft niet rigide te zijn. Misschien voel je dat je als Vata-type in de zomer wel wat rauwkost kunt verdragen, maar dat je in de herfst echt soep nodig hebt. Of dat je als Kapha-type in de winter iets meer zoets verlangt, maar dit beter kunt halen uit pompoen dan uit taart.
Wil je nog verder verfijnen? Kijk dan ook naar:
- het seizoen (zie ook deze pagina over Ayurvedische voeding per seizoen)
- je spijsverteringsvuur (Agni) – zwak, sterk of onregelmatig?
- je huidige klachten of behoeften – voel je je moe, oververhit, leeg?
Je voeding is een krachtig medicijn, als je weet hoe je het inzet. En het mooie is: je hoeft daar geen expert voor te zijn. Begin bij je bord. Proef. Voel. Stem af.
