De winter is het seizoen van stilte, vertraging en naar binnen keren. In Ayurveda is dit het moment om jezelf te omhullen met warmte, voeding en rust. Geen push of prestatie, maar verzachting. Lees hier alles over leven met de winter volgens Ayurveda.
Wil je van theorie naar praktijk? ✨ Lees dan 'De kracht van het nu in de praktijk' - een klassieker, naar een bewust en gelukkig(er) leven.
De energie van de winter
De dagen zijn kort, de lucht koud en de wereld komt tot stilstand. Je lichaam wil meedoen: vertragen, slapen, opwarmen. In de winter zijn Kapha en Vata beide actief. Het is koud en droog (Vata), maar ook donker, zwaar en traag (Kapha). Dit kan leiden tot futloosheid, kou in je lijf, trage spijsvertering, melancholie of opgekropte emoties.
Om in balans te blijven vraagt deze tijd van het jaar om zachte voeding, regelmaat, rust en warmte – op elk niveau.
Ayurvedische voeding voor de winter
In de winter heeft je Agni (spijsvertering) vaak juist meer kracht, mits je het ondersteunt. Kies voor warme, voedzame en gekookte maaltijden die je verzadigen zonder te verzwaren.
Voedingsaanbevelingen:
- stoofpotten, soepen en gerechten met peulvruchten
- gekookte ontbijtjes zoals havermout of rijstpap met kruiden
- knolgroenten zoals pastinaak, wortel, aardappel en pompoen
- verwarmende specerijen zoals gember, kaneel, kurkuma en kruidnagel
- vetten zoals ghee, kokosolie en avocado
Vermijden:
- koude of rauwe voeding
- overmatig zoet en zuivel (verhoogt Kapha)
- koude dranken of tussendoortjes die Agni verstoren
Eet op vaste tijden en geef je maaltijden rust en aandacht. Je hoeft niet minder te eten – je hoeft alleen te kiezen voor wat je echt voedt.
Beweging & ritme in de winter
Kapha wil blijven liggen, Vata wil blijven denken. De balans zit in stabiele, rustige beweging.
Aanbevolen activiteiten:
- een ochtendwandeling in de koude buitenlucht
- yoga met focus op de adem en zachte kracht
- ritmische dans, Qi Gong of rustige krachttraining
- bewegen vóór het ontbijt om Agni te wekken
Zorg ook voor voldoende slaap. Ga het liefst voor 22:00 naar bed en start je dag met rust. Winter is geen tijd om te forceren – het is een tijd van energie bewaren.
Zelfzorg en rituelen voor de winter
Zelfzorg in de winter draait om omhulling en bescherming – fysiek, mentaal en emotioneel.
Voorbeelden van winterrituelen:
- abhyanga met warme sesamolie (Vata) of mosterdolie (Kapha)
- ghee op de voetzolen voor het slapen
- ademwerk en meditatie voor rust in je hoofd
- journaling over innerlijke verlangens of wat je warm houdt
- bad met magnesium, tulsi of essentiële olie van sandelhout
Ook je huis en kleding mogen meedoen: denk aan wollen sokken, warme dekens en geurige kruidenthee als dagelijks anker.
Leefwijze afgestemd op de winter
De winter vraagt om herstel en voorbereiding. Je hoeft niets te starten of af te ronden. Dit is de fase waarin je terugkeert naar jezelf. Je hoeft niet zichtbaar te zijn. Je hoeft alleen te zijn.
Herinnering:
- Alles groeit eerst in het donker
- Stilte is voedend
- Herstel is actie van binnenuit
Aanbevelingen:
- Plan bewust tijd zonder schermen of prikkels
- Verminder sociale verplichtingen als dat goed voelt
- Kies voor herhalende ritmes (vaste tijden, vaste gewoontes)
- Gebruik de afnemende maan voor een zachte detox
Lees ook: Leven met de seizoenen volgens Ayurveda
